15 oktober 2025 – Vandaag is ons eerste beroep ongegrond verklaard. De rechtbank Noord-Holland in Haarlem vond het geen overtreding van natuurbeschermingsrecht als een kattenbaasje de kat een beschermd dier laat doden. Ter informatie: een groot deel van de prooien van huiskatten zijn wettelijk beschermd. Zo zijn alle inheemse vogels, alle reptielen en amfibieën en de meeste zoogdieren wettelijk beschermd.
Op 28 april 2024 hebben wij de provincie Noord-Holland gevraagd om een boete te geven aan katteneigenaren die hun kat een beschermd dier hadden laten doden. Onze stichting had van het internet bewijs verzameld dat dat bepaalde katteneigenaren in de provincie Noord-Holland hun kat vogels en andere dieren hadden laten grijpen. De katteneigenaren hadden zelf hun naam, adres en foto’s van gedode beschermde dieren geüpload op de website watvangtdekat.waarneming.nl Deze website is inmiddels opgegaan in waarneming.nl. Schermafdrukken van deze website hadden we meegestuurd als bewijs.
Het opzettelijk doden van beschermde dieren is verboden. Dat staat in artikel 5.1 lid 2 onder g Omgevingswet juncto artikel 11.37 eerste lid Besluit activiteiten leefomgeving en 11.46 lid 1 Besluit leefomgeving. Wij denken niet dat de katteneigenaren expres hun kat een beschermd dier lieten doden, maar voorwaardelijke opzet is ook strafbaar. Als burgers willens en wetens het risico nemen dat er een beschermd dier gedood wordt, dan is er sprake van voorwaardelijke opzet.
De provincie Noord-Holland had ons handhavingsverzoek afgewezen, waarop wij in beroep zijn gegaan bij de rechtbank. De zitting was op 15 oktober 2025. Onze verwachting was dat de rechtbank na de zitting de tijd zou nemen om tot een uitspraak te komen, maar de rechter deed meteen uitspraak. De rechter gaf de provincie Noord-Holland gelijk en verklaarde ons beroep ongegrond. Later volgde de schriftelijke versie van de uitspraak, waaruit bleek dat de rechter de argumenten van de provincie Noord-Holland bijna letterlijk had overgenomen.
Volgens de rechter vangt een loslopende kat als deze naar buiten gaat meestal geen beschermde dieren. Omdat het risico dat een beschermd dier niet groot genoeg is, is er volgens de rechter geen voorwaardelijke opzet. Wij kunnen ons niet vinden in deze redenering.
Eerder heeft de hoogste rechter, de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State, een uitspraak gedaan over wanneer er voorwaardelijke opzet is. Dit is het geval als er een “niet te verwaarlozen kans” bestaat dat een beschermd dier wordt gedood. Volgens ons is een “niet te verwaarlozen kans” een risico dat groter is dan een heel klein risico. Een kat los laten lopen is een meer dan een klein risico dat een beschermd dier wordt gevangen. Het is algemeen bekend dat een kat een roofdier is. Voor buitenkatten met eigenaar lopen de schattingen uiteen van 15 tot 50 gevangen wilde prooien per kat op jaarbasis, waarbij ongeveer een kwart uit vogels bestaat. Dat laatste komt dus neer op naar schatting 4-13 gedode beschermde vogels per ‘huiskat’ per jaar (referentie onderaan). De overige gedode dieren zullen meestal ook beschermde dieren zijn.
Omdat de rechter in Haarlem niet de juiste maatstaf heeft gebruikt, is hij niet tot de juiste conclusie gekomen. Om die reden bereiden we nu ons hoger beroep voor. Wordt vervolgd!
Artikel: Moet huiskat verplicht binnen blijven om vogels en andere dieren te beschermen? De rechter mag het zeggen | Het Parool (gratis te lezen door een DPG account aan te maken en in te loggen).
Verwijzing: Zie bijv. S.R. Loss e.a., ‘The impact of free-ranging domestic cats on wildlife of the United States’, Nature Communications (4) 2013, art. 1396; R. Kays e.a., ‘The small home ranges and large ecological impacts of pet cats’, Animal Conservation (23) 2020, afl. 5, p. 516-523; en Trouwborst, McCormack & Martínez Camacho (2020), supra. Het feit dat katten gemiddeld slechts één op de vijf prooien mee naar huis nemen draagt bij aan onderschatting van het probleem door veel kattenbezitters.