3 december 2023 – Een Limburgse gemeenteraad heeft besloten dat de lokale natuur een rechtspersoon moet worden. Het college van b&w moet het besluit uit gaan werken. Details zijn nog niet bekend. Het zal er in de praktijk op neerkomen dat de lokale natuur een voogd krijgt aangewezen, die namens de natuur op mag komen voor de natuurbelangen. Deze voogd zal mee kunnen kijken met besluiten van de gemeente die over de natuur gaan. Waarschijnlijk kan deze voogd ook namens de natuur in bezwaar en beroep gaan tegen gemeentebesluiten die impact hebben op de natuur.
In het buitenland zijn meer voorbeelden van natuur met een eigen rechtspersoon. In Ecuador mag iedereen namens de natuur naar de rechter stappen, als de overheid besluiten neemt die mogelijk nadelig zijn voor de natuur. Dit is een groot voordeel. In Nederland wordt de bescherming van de natuur beperkt omdat niet iedereen bezwaar en beroep kan aantekenen als de natuur in het geding komt. Een burger moet en zogenaamd “rechtstreeks belang” hebben bij de bescherming van de natuur. Anders kan zo’n burger niet opkomen voor de natuur. De natuur willen beschermen is niet genoeg. Bij een vergunning voor olieboringen in de buurt van een natuurgebied bijvoorbeeld, moet de burger zelf een persoonlijk belang hebben bij het natuurgebied om te kunnen procederen.
Ook voor rechtspersonen zoals actiegroepen (verenigingen, stichtingen) gelden eisen. De doelstellingen van een organisatie zoals die in de statuten staan moeten geholpen zijn bij het bezwaar of beroep. Verder moet de organisatie niet alleen zijn opgericht om te kunnen procederen. De activiteiten van een organisatie die opkomt voor de natuur moeten grotendeels uit andere activiteiten bestaan. Hierdoor komt de lat wel hoog te liggen om te kunnen procederen voor de natuur!
De natuur kan niet zelf naar de rechter. Alle mooie regels om de natuur te beschermen hebben weinig nut als er geen beroep op kan worden gedaan. Daarom is het Limburgse initiatief een stap in de goede richting!