21 juli 2024 – Er zijn bijna drie miljoen huiskatten in Nederland. Experts schatten in dat het overgrote deel daarvan regelmatig buiten losloopt. De huiskat zwerft al honderden jaren los rond. Veel mensen kunnen zich niet anders voorstellen dan dat katten nu eenmaal buiten loslopen. We krijgen daarom regelmatig reacties van mensen die geen idee hebben hoe het anders kan. Men vind ons niet realistisch, men weet niet hoe we ons doel kunnen bereiken, men denkt dat we alle katten per direct willen ophokken, enzovoort. Daarom lichten we hier toe hoe wij denken dat een Nederland zonder rondzwervende huiskatten bereikt kan worden.
Het los laten lopen van huiskatten wordt normaal gevonden, maar dat is het niet. Het is eerder een gewoonte waar iedereen aan gewend is. Het is een blinde vlek. Juridisch gezien bijvoorbeeld is het los laten lopen van huiskatten in strijd met meerdere wetten, zoals de Omgevingswet en de Wet dieren. Het doden van een beschermd dier door een huiskat bijvoorbeeld is een overtreding. De eigenaar van de kat is verantwoordelijk, maar ten tijde van schrijven heeft nog nooit iemand een boete gekregen. Er is dus een blinde vlek, maar ook een gedoogsituatie. Dat betekent dat mensen zich niet bewust zijn van het feit dat het loslopen van huiskatten onwettelijk is en dat de overheid het door de vingers ziet. Het is overigens geen klein probleem. Het is een reëel probleem dat de biodiversiteit in Nederland onder druk staat, en dat huiskatten de situatie verergeren.
Het begin van het einde van blinde vlek is bewustwording. Huiskat Thuiskat, juristen, ecologen en opiniemakers spreken zich steeds vaker uit tegen het loslopen van de huiskat. Ook gemeenten adviseren steeds vaker om de huiskat in het broedseizoen binnen te houden. Dit is een voorzichtige maar belangrijke stap. Daarnaast voeren we juridische procedures, waarbij we steeds een klein stapje vooruit zetten richting de handhaving van een losloopverbod. Het einde van het loslopen van huiskatten zou de komende jaren als volgt kunnen gaan:
- De chip- en registratieplicht wordt uitgerold. Daardoor worden huiskatten duurder en daarom worden ze minder vaak aangeschaft en minder vaak buiten losgelaten, zoals dat met raskatten ook al het geval is.
- Er wordt in Nederland een fokverbod ingesteld, net als dat in veel andere landen het geval is. Alleen fokkers met een vergunning mogen nog fokken. Er mogen daarom alleen nog maar geneutraliseerde katten verkocht worden. Hierdoor daalt het aantal ongewenste kittens, zijn er minder zwerfkatten en ook minder buitenkatten.
- Huiskat Thuiskat wint een aantal juridische procedures. Huiskatteneigenaren lopen in de toekomst het risico op een boete wanneer hun kat een beschermd dier doodt.
- Natura 2000 gebieden worden verboden gebied voor loslopende huiskatten. Af en toe vinden er vangacties door de provincies plaats. Eigenaren kunnen hun kat weer ophalen na het betalen van een boete.
- Gedurende het broedseizoen komen er losloopverboden voor huiskatten in gebieden waar grondbroedende vogels zijn.
- Door de publiciteit over de nadelige gevolgen van het loslopen van huiskatten kiezen steeds meer mensen ervoor de kat niet meer los te laten lopen.
- Nog verder in de toekomst bevestigt een rechtbank dat het loslopen van huiskatten op zichzelf ook onwettelijk is, waar en wanneer de kat dan ook losloopt. De overheid wordt gedwongen om in actie te komen.
- Provincies, of de Rijksoverheid, voeren een “uitsterfbeleid” in. Dat betekent dat bestaande huiskatten nog naar buiten mogen, maar katten die na een bepaalde datum zijn geboren, niet meer. De levensverwachting van een kat is ongeveer 15 jaar. Na ongeveer 15 jaar zijn er nauwelijks nog loslopende katten.
- De resterende loslopende katten zijn vooral zwerf- en verwilderde katten. In elke gemeente en provincie vinden af en toe vangacties plaats om het aantal loslopende katten nog verder te verminderen.
Het gevolg is dat bij het fokken van katten ook meer rekening zal worden gehouden met het karakter van de kat. Katten met een sterke exploratiedrang zullen minder gewenst zijn, waardoor deze exploratiedrang vermindert. Dat betekent dat huiskatten zullen worden gefokt om wat huiselijker te zijn en minder behoefte hebben om buiten los te lopen. De levensverwachting zal omhoog gaan, omdat katten minder vaak verkeersslachtoffer worden. De druk op wilde dieren door de huiskat gaat flink omlaag. De huiskat is dan eindelijk een echt huisdier geworden.
Dat is ook het moment waarop Stichting Huiskat Thuiskat zal worden opgeheven, omdat het doel is bereikt.